Nieuw Soedan
Door: Sieb en Nelie
14 Februari 2011 | Soedan, Khartoem
Referendum
Stemmen voor onafhankelijkheid was voor de meeste Zuid Soedanezen niet een optie maar een must. Miljoenen Soedanezen stonden op de zondag dat het referendum begon al ver voordat de zon opkwam op om richting het stembureau (Lees: mango boom met tafel eronder) te gaan om hun stem uit te brengen. Kilometers lopen, rijen van honderden meters, uren en in sommige gevallen zelfs dagen wachten tot je je stem uit kon brengen. Een ZOA collega ondervond de must van het stemmen erg letterlijk en moest dit bijna met zijn baan bekopen. Hij was namelijk met kerst naar Kampala in Oeganda gegaan, maar had al zijn salaris moeten overdragen aan broers, ouders, ooms en tantes. Daardoor kon hij de lange trip terug naar Katigiri in Soedan, waar hij zich had geregistreerd om te stemmen, niet meer betalen. Maar toen in Katigiri op woensdag letterlijk iedereen behalve hij, die zich had geregistreerd, had gestemd werd hij het onderwerp van gesprek in de omgeving. Wie was deze kerel toch die zich het lot van Zuid Soedan niet aantrok en te beroerd was om te komen stemmen?! Via de satelliettelefoon kon een collega gelukkig zijn manager bereiken die Chris heeft opgezocht en geld geleend om onmiddellijk naar Soedan te reizen om te stemmen. Als hij dat namelijk niet deed was hij niet meer welkom in het dorp en dreigde de lokale politie hem in de bak te gooien. Na twee dagen met openbaar transport en het laatste stuk met een geleende motor kwam hij vrijdagmiddag eindelijk in Katigiri aan. Meteen kwamen de lokale veiligheidsdiensten hem van de ZOA compound ophalen om hem naar het lokale stemkantoortje te brengen. Daar was hij de laatste persoon die de opkomst voor dit bureau tot 100% bracht.
Welkom terug in Soedan
Toen we na onze kerstvakantie via Oeganda bij het grensplaatsje Kaya de grens naar Soedan over gingen en ons papierwerk en visa moesten regelen viel het ons meteen op hoe kalm en meewerkend iedereen was. Meestal zij de soldaten en douane beambten bij de grens niet de vriendelijkste mensen en proberen je op allerlei mogelijke manieren het leven moeilijk te maken (en portemonnee leeg te kloppen). Maar we zijn nog nooit zo relaxt de grens over gekomen.
Toen we de douane beambte wilden feliciteren met het succesvolle verloop van het stemmen waren ze erg terughoudend. We mochten ze nog niet feliciteren want we konden het referendum pas vieren als de uitslag officieel wordt bekend gemaakt en het Noorden deze uitslag accepteert. Toen we hem vroegen of ze nog een feestje gaan vieren zodra de uitslag bekend wordt zei hij: zodra wordt bekend gemaakt dat de uitslag van het referendum onafhankelijkheid is, dan pak ik m’n AK74, schiet ik mijn magazijn leeg in de lucht en geef hem weg, want dan heb ik hem niet meer nodig want dan zijn we eindelijk vrij!
Vuurwerk in Yei
Op maandagavond 7 februari was het dan zo ver, over de radio werd uitgezonden dat het hoofd van de referendumcommissie in Khartoum bekend maakte dat meer dan 99% van de zuid Soedanezen voor onafhankelijkheid heeft gestemd en dat alle partijen deze uitslag respecteren en officieel bevestigen. Alle 70% van de burgerbevolking in Yei die thuis een vuurwapen heeft liet onmiddellijk van zich horen door een vreugdevuur te openen boven Yei. Voor zeker twee uur lang werden we getrakteerd door het meest heftige stukje vuurwerk wat we ooit hebben meegemaakt. Het zo bekende (bijna vertrouwde) RA-TA-TA-TA geluid van de AK74s werd afgewisseld door sporadische POP*POP*POP schoten van pistolen en soms zelfs zware BOF-BOF-BOF dreunen van een luchtafweer geschut. Bij de buren van ZOA kwamen twee mannen met een enorm machine geweer uit hun gras-tukul-tje gelopen die op een stevige tafel werd geplaatst, met een draaiwiel richting de lucht werd gericht en vervolgens werd in een luttele tientallen seconden een spervuur van een paar meter hoog een grote metalen doos met een kogelband leeggeschoten: DENG-DENG-DENG-DENG.... We waren even bang dat de acceptatie van de uitslag door Khartoum een slimme strategie was om het Zuiden in een klap door al hun ammunitie heen te helpen, om ze vervolgens eenvoudig onder de voet te kunnen lopen, maar dat viel gelukkig alles mee. De regen van kogels die dit spektakel tot gevolg had heeft wel een heel aantal mensen in het ziekenhuis doen belanden, dus wij besloten daarom ook maar om veilig onder ons golfplaten dakje te blijven staan.
Niet iedereen was trouwens op de hoogte van de vreugdevolle oorzaak van al dit geweervuur. De Oegandeze collega van ZOA had zich al in huis ingesloten en had zich onder het bed verstopt. Waarschijnlijk een meer verstandige reactie dan naar buiten lopen om te kijken wat er aan de hand is (wat wij deden), maar in dit geval toch overbodig.
En dan opeens werk je voor de overheid
Nelie heeft een college, Nelson, bij Across die zich bezighoudt met het trainen van boeren in het verbouwen van groenten. Dit werk heeft hij al 1,5 jaar voor Across gedaan. Vorige week toen Nelie op het kantoor kwam bleek Nelson verdwenen te zijn. Haar werd meegedeeld dat hij nu voor de overheid werkt en dat hij officieel eigenlijk al 1,5 jaar voor hen werkt. Wat bleek nu; Nelson had voordat hij bij Across kwam werken gesolliciteerd bij de overheid maar daar niks meer van gehoord en dus de baan bij Across aangenomen. De overheid was vergeten (!!) hem in te lichten over zijn nieuwe baan en daardoor kwam Nelson niet opdagen op zijn overheidsbaan omdat hij onderhand al bij Across aan het werk was. Na 1,5 jaar komt de overheid er eindelijk achter dat hij niet op komt dagen voor werk en dat iemand anders zijn salaris in ontvangst neemt. Tsjonge, na ‘maar’ 1,5 jaar kom je daar achter?????
Cultuurverschillen
Het is grappig hoe je soms maar niet kan wennen aan cultuurverschillen. Een grappig voorbeeld:
Elke morgen krijgt Nelie van de bewaker heel beleefd "Good morning, Sir" te horen. Dit is niet omdat hij het verschil tussen mannen en vrouwen niet ziet (althans dat is toch te hopen) maar omdat er in hun lokale taal geen onderscheid wordt gemaakt tussen mannelijk en vrouwelijk. Je hebt dus geen hij en zij maar alleen 'huwo'. Vandaar dat Nelie steeds als Sir en met hij wordt aangesproken en Sieb met haar/zij. Maar het is soms wel echt wennen om als Sir aangesproken te worden terwijl je net je leukste rok aan en je nieuwe oorbellen in hebt gedaan. In een klap is je hele vrouwelijke gevoel verdwenen.
T-shirts
Helaas is onze net gerepareerde camera alweer overleden (woonden wij in Amerika dan hadden wij Casio aangeklaagd!) en dus hebben wij niet de gelegenheid om foto’s te maken. Soms doen zich momenten voor dat je echt heel graag wilde dat je je camera bij je had en vooral dat ie het deed. Vooral als het gaat om wat mensen dragen. Zo komt het regelmatig voor dat mensen met de meest schunnige teksten op hun T-shirt naar de kerk komen of voor in de kerk een preek staan te houden. Zo zit je zomaar naast een oud dikke vrouw met een playboy t-shirt aan, of luister je naar een van de pastoren die staat te preken in de kerk dat hekserij niet goed is, terwijl hij een t-shirt aan heeft met loeigroot VODOO er op. Later is hem toch maar even verteld wat zijn T-shirt betekend en hij heeft het meteen ritueel (nou ja niet echt ritueel) verbrand.
Wat ook echt waard is om een foto van te maken is de spelfouten of de namen van winkels. Je ziet bijna geen winkels/rapporten/emails zonder spelfouten. Zo kregen we een rapport wat ging over waterbronnen. In het rapport werd constant Swallow wells (slikken bron) in plaats van shallow wells (Oppervlaktebron) geschreven. Ook kreeg Nelie laatst een email van een college die schreef: “ Thanks you for your massage”. Aangezien Sieb in Nelie haar email kan komen kon dit weleens hele rare taferelen op gaan leveren. Massages geeft Nelie niet aan collega’s, wat hij bedoelde is message (boodschap). Phew, voorkwam dat even een uitleg thuis.
In Yei hebben wij een aantal winkels. De een is een winkels die diversen materialen verkoopt voor auto’s, gereedschap, noem maar op. De naam van deze winkel is: Great Problem Hardware. Nee, daar ga je niet graag boodschappen doen. Wel vaker wordt gezegd door een Sudanees dat ze naar hun familie gaan omdat er een ‘probleem’ is. Als je geschokt vraagt wat het probleem dan wel niet is zeggen ze dat het een positief probleem is en dat het gaat om een trouwerij. Altijd gedacht dat een probleem negatief was…….
Groeten van ons!
Stemmen voor onafhankelijkheid was voor de meeste Zuid Soedanezen niet een optie maar een must. Miljoenen Soedanezen stonden op de zondag dat het referendum begon al ver voordat de zon opkwam op om richting het stembureau (Lees: mango boom met tafel eronder) te gaan om hun stem uit te brengen. Kilometers lopen, rijen van honderden meters, uren en in sommige gevallen zelfs dagen wachten tot je je stem uit kon brengen. Een ZOA collega ondervond de must van het stemmen erg letterlijk en moest dit bijna met zijn baan bekopen. Hij was namelijk met kerst naar Kampala in Oeganda gegaan, maar had al zijn salaris moeten overdragen aan broers, ouders, ooms en tantes. Daardoor kon hij de lange trip terug naar Katigiri in Soedan, waar hij zich had geregistreerd om te stemmen, niet meer betalen. Maar toen in Katigiri op woensdag letterlijk iedereen behalve hij, die zich had geregistreerd, had gestemd werd hij het onderwerp van gesprek in de omgeving. Wie was deze kerel toch die zich het lot van Zuid Soedan niet aantrok en te beroerd was om te komen stemmen?! Via de satelliettelefoon kon een collega gelukkig zijn manager bereiken die Chris heeft opgezocht en geld geleend om onmiddellijk naar Soedan te reizen om te stemmen. Als hij dat namelijk niet deed was hij niet meer welkom in het dorp en dreigde de lokale politie hem in de bak te gooien. Na twee dagen met openbaar transport en het laatste stuk met een geleende motor kwam hij vrijdagmiddag eindelijk in Katigiri aan. Meteen kwamen de lokale veiligheidsdiensten hem van de ZOA compound ophalen om hem naar het lokale stemkantoortje te brengen. Daar was hij de laatste persoon die de opkomst voor dit bureau tot 100% bracht.
Welkom terug in Soedan
Toen we na onze kerstvakantie via Oeganda bij het grensplaatsje Kaya de grens naar Soedan over gingen en ons papierwerk en visa moesten regelen viel het ons meteen op hoe kalm en meewerkend iedereen was. Meestal zij de soldaten en douane beambten bij de grens niet de vriendelijkste mensen en proberen je op allerlei mogelijke manieren het leven moeilijk te maken (en portemonnee leeg te kloppen). Maar we zijn nog nooit zo relaxt de grens over gekomen.
Toen we de douane beambte wilden feliciteren met het succesvolle verloop van het stemmen waren ze erg terughoudend. We mochten ze nog niet feliciteren want we konden het referendum pas vieren als de uitslag officieel wordt bekend gemaakt en het Noorden deze uitslag accepteert. Toen we hem vroegen of ze nog een feestje gaan vieren zodra de uitslag bekend wordt zei hij: zodra wordt bekend gemaakt dat de uitslag van het referendum onafhankelijkheid is, dan pak ik m’n AK74, schiet ik mijn magazijn leeg in de lucht en geef hem weg, want dan heb ik hem niet meer nodig want dan zijn we eindelijk vrij!
Vuurwerk in Yei
Op maandagavond 7 februari was het dan zo ver, over de radio werd uitgezonden dat het hoofd van de referendumcommissie in Khartoum bekend maakte dat meer dan 99% van de zuid Soedanezen voor onafhankelijkheid heeft gestemd en dat alle partijen deze uitslag respecteren en officieel bevestigen. Alle 70% van de burgerbevolking in Yei die thuis een vuurwapen heeft liet onmiddellijk van zich horen door een vreugdevuur te openen boven Yei. Voor zeker twee uur lang werden we getrakteerd door het meest heftige stukje vuurwerk wat we ooit hebben meegemaakt. Het zo bekende (bijna vertrouwde) RA-TA-TA-TA geluid van de AK74s werd afgewisseld door sporadische POP*POP*POP schoten van pistolen en soms zelfs zware BOF-BOF-BOF dreunen van een luchtafweer geschut. Bij de buren van ZOA kwamen twee mannen met een enorm machine geweer uit hun gras-tukul-tje gelopen die op een stevige tafel werd geplaatst, met een draaiwiel richting de lucht werd gericht en vervolgens werd in een luttele tientallen seconden een spervuur van een paar meter hoog een grote metalen doos met een kogelband leeggeschoten: DENG-DENG-DENG-DENG.... We waren even bang dat de acceptatie van de uitslag door Khartoum een slimme strategie was om het Zuiden in een klap door al hun ammunitie heen te helpen, om ze vervolgens eenvoudig onder de voet te kunnen lopen, maar dat viel gelukkig alles mee. De regen van kogels die dit spektakel tot gevolg had heeft wel een heel aantal mensen in het ziekenhuis doen belanden, dus wij besloten daarom ook maar om veilig onder ons golfplaten dakje te blijven staan.
Niet iedereen was trouwens op de hoogte van de vreugdevolle oorzaak van al dit geweervuur. De Oegandeze collega van ZOA had zich al in huis ingesloten en had zich onder het bed verstopt. Waarschijnlijk een meer verstandige reactie dan naar buiten lopen om te kijken wat er aan de hand is (wat wij deden), maar in dit geval toch overbodig.
En dan opeens werk je voor de overheid
Nelie heeft een college, Nelson, bij Across die zich bezighoudt met het trainen van boeren in het verbouwen van groenten. Dit werk heeft hij al 1,5 jaar voor Across gedaan. Vorige week toen Nelie op het kantoor kwam bleek Nelson verdwenen te zijn. Haar werd meegedeeld dat hij nu voor de overheid werkt en dat hij officieel eigenlijk al 1,5 jaar voor hen werkt. Wat bleek nu; Nelson had voordat hij bij Across kwam werken gesolliciteerd bij de overheid maar daar niks meer van gehoord en dus de baan bij Across aangenomen. De overheid was vergeten (!!) hem in te lichten over zijn nieuwe baan en daardoor kwam Nelson niet opdagen op zijn overheidsbaan omdat hij onderhand al bij Across aan het werk was. Na 1,5 jaar komt de overheid er eindelijk achter dat hij niet op komt dagen voor werk en dat iemand anders zijn salaris in ontvangst neemt. Tsjonge, na ‘maar’ 1,5 jaar kom je daar achter?????
Cultuurverschillen
Het is grappig hoe je soms maar niet kan wennen aan cultuurverschillen. Een grappig voorbeeld:
Elke morgen krijgt Nelie van de bewaker heel beleefd "Good morning, Sir" te horen. Dit is niet omdat hij het verschil tussen mannen en vrouwen niet ziet (althans dat is toch te hopen) maar omdat er in hun lokale taal geen onderscheid wordt gemaakt tussen mannelijk en vrouwelijk. Je hebt dus geen hij en zij maar alleen 'huwo'. Vandaar dat Nelie steeds als Sir en met hij wordt aangesproken en Sieb met haar/zij. Maar het is soms wel echt wennen om als Sir aangesproken te worden terwijl je net je leukste rok aan en je nieuwe oorbellen in hebt gedaan. In een klap is je hele vrouwelijke gevoel verdwenen.
T-shirts
Helaas is onze net gerepareerde camera alweer overleden (woonden wij in Amerika dan hadden wij Casio aangeklaagd!) en dus hebben wij niet de gelegenheid om foto’s te maken. Soms doen zich momenten voor dat je echt heel graag wilde dat je je camera bij je had en vooral dat ie het deed. Vooral als het gaat om wat mensen dragen. Zo komt het regelmatig voor dat mensen met de meest schunnige teksten op hun T-shirt naar de kerk komen of voor in de kerk een preek staan te houden. Zo zit je zomaar naast een oud dikke vrouw met een playboy t-shirt aan, of luister je naar een van de pastoren die staat te preken in de kerk dat hekserij niet goed is, terwijl hij een t-shirt aan heeft met loeigroot VODOO er op. Later is hem toch maar even verteld wat zijn T-shirt betekend en hij heeft het meteen ritueel (nou ja niet echt ritueel) verbrand.
Wat ook echt waard is om een foto van te maken is de spelfouten of de namen van winkels. Je ziet bijna geen winkels/rapporten/emails zonder spelfouten. Zo kregen we een rapport wat ging over waterbronnen. In het rapport werd constant Swallow wells (slikken bron) in plaats van shallow wells (Oppervlaktebron) geschreven. Ook kreeg Nelie laatst een email van een college die schreef: “ Thanks you for your massage”. Aangezien Sieb in Nelie haar email kan komen kon dit weleens hele rare taferelen op gaan leveren. Massages geeft Nelie niet aan collega’s, wat hij bedoelde is message (boodschap). Phew, voorkwam dat even een uitleg thuis.
In Yei hebben wij een aantal winkels. De een is een winkels die diversen materialen verkoopt voor auto’s, gereedschap, noem maar op. De naam van deze winkel is: Great Problem Hardware. Nee, daar ga je niet graag boodschappen doen. Wel vaker wordt gezegd door een Sudanees dat ze naar hun familie gaan omdat er een ‘probleem’ is. Als je geschokt vraagt wat het probleem dan wel niet is zeggen ze dat het een positief probleem is en dat het gaat om een trouwerij. Altijd gedacht dat een probleem negatief was…….
Groeten van ons!
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
