Bush chat

Het regenseizoen is in volle gang en de eerste tekenen van leven in onze groentetuin zijn gespot. Wij doen een poging (inderdaad een poging, we moeten namelijk maar zien of het gaat lukken) om komkommer, sla, wortels en prei te verbouwen. Wij hebben de methode ‘farming Gods way’ gebruikt, je zou denken dat dat niet kan mislukken:). Hiermee behoudt je de structuur en de micro-organismen in de grond. Dit zorgt voor meer opbrengsten en meer vrije tijd :) aangezien je niet hoeft te ploegen. Ook gebruiken wij gedroogd gras wat we over de tuin hebben gelegd. Deze laag zorgt ervoor dat water langer vast gehouden wordt en de zon de grond niet te veel kapot maakt. Tot zover doet deze methode het aardig goed. Uiteraard is een goede tuinder ook van belang en dat schort er bij ons nog wel eens aan. Hoewel Nelie wat agrarische praktijken op school heeft geleerd vallen deze niet echt toe te passen in dit compleet andere continent, dus we zijn weer terug bij af.
Tot zover de agrarische les.....

Heb je het niet? Nou dan maken wij het zelf wel!
Wij beginnen steeds handiger te worden hier. Als je niet zoveel keuze hebt in producten die je kan kopen in de markt, dan moet je ze zelf maar maken. Zo is Nelie van allerlei expats recepten aan het verzamelen om zo het leven (met name het eten) wat aangenamer te maken. Hierdoor konden wij laatst genieten van een heerlijk zelfgemaakt mango-banaanvlaai, appeltaart, mangotaart, Indische curry en hartige taart (zoals je kan zien houden wij van taart). Al een jaar zitten wij te klagen dat wij zo graag cruesli willen hebben voor in onze yoghurt (jaja, ook dat maken wij zelf) maar wat niet te krijgen is in Yei. Dus soms brengen wij veel te dure cruesli ($5-7 per pakje) vanuit Uganda mee om ons ontbijt wat op te fleuren. Sinds kort heeft Nelie een recept gevonden om met lokale ingredienten zelf cruesli te maken. Wat honing, olie, noten, sesamzaadjes en havermout, beetje mixen, roeren en in de oven.....Tadaa, cruesli! Wat een goeie uitvinding zeg! Dus elke ochtend ontbijten wij nu heerlijk met zelf gemaakt cruesli en yoghurt.

Mijn speurhonden
Nee hiermee zeggen wij niet dat wij speurhonden hebben maar dat er speurhonden in Yei zijn die mijnen kunnen opsporen. Zoals je wel weet (of niet) is Sudan de derde op de lijst van de meeste mijnen in de grond. Maar wees gerust, wij blijven altijd op de paden.
Laatst zijn wij bij één van deze hondentrainingen geweest en wij kunnen je verklappen; die beesten zijn geniaal. De honden worden getraind door Ethiopiërs (vaak ook in Ethiopië zelf) in het opsporen van mijnen. Hiervoor gebruiken ze TNT (nee niet de postbode), wat een materiaal is wat te vinden is in een mijn. Uiteraard zijn er verschillende materialen te vinden in een mijn en de hond wordt dus ook getraind in al deze materialen. Vanaf dat ze puppy zijn wordt hen geleerd dat één specifiek speeltje hun beloning is. Dit speeltje is het enige speeltje en beloning die ze krijgen. En gek dat ze daarmee zijn! Vinden ze een mijn dan krijgen ze dus als beloning het speeltje. Dus het speuren naar een mijn is voor de hond één groot spel wat tegelijk ook nog eens mensenlevens redt. Eerst werd er gebruik gemaakt van gedroogd vlees als beloning maar zodra de hond beter te eten krijgt dan de trainer kom je in problemen. Het bleek dus dat de trainer uiteindelijk het gedroogd vlees zelf op at en de hond dus geen beloning meer kreeg. Daarom is er toch maar gekozen voor beloning die niet eetbaar is voor de trainer :).
De manier waarop ze de Duitse herdershonden en de Malinois honden trainen in het opsporen van de mijnen is erg knap. Vaak worden ze getraind op 3000 meter hoogte zodat het moeilijk is voor een hond om te ruiken. Ook leggen ze de TNT in het gras voor maar iets van 5 minuten en halen het dan weg. Het gras heeft dan de geur van de TNT geobserbeerd, hoewel de geur miniscuul is. De hond wordt aan een lange lijn het veld in gestuurd en is geleerd om rechte banen te maken van 12 meter. Hij snuffelt dus heen en terug en dan pakken ze de volgende baan. Uiteraard werk je tegen de wind in, aangezien de hond de geur dan sneller opvangt. Ruikt de hond de miniscule geur van TNT dan gaat ie zitten en blijft net zolang naar de plek staren totdat hij mag spelen met de bal. Voor de trainer is het van belang om de bal niet het mijnveld in te gooien natuurlijk, dat zou nogal dom zijn.
Als de hond niks gevonden heeft dan gaat de trainer en de hond samen het veld in en lopen in banen om er zeker van te zijn dat er geen mijnen zijn. Nou dan zorg je er wel voor dat je hond goed getraind is, je leven hangt er letterlijk vanaf.
De geur van een mijn die 10 jaar in de grond heeft gelegen is vele malen sterker dan waarin een hond getraind wordt. Het gaat daarom ook nooit fout. Tenminste dat zeggen ze, maar ja niemand kan het dan ook navertellen.
Op een dag kunnen ze zo’n 1000m2 ontmijnen. Eén zo’n hond kost $50,000 inclusief alle trainingen. Dat is een hoop geld, maar vele malen goedkoper en sneller dan het gebruik van grote machines of metaal detectors, en het redt vele mensenlevens.

Je vraagt je misschien waarom ze geen metaaldetector gebruiken. Dat wordt ook wel gedaan maar de kans is groter dat het mis gaat. Een metaaldetector piept bij elke schroef in de grond en dat kan ervoor zorgen dat een persoon slordig wordt en niet elke piepje meer gaat checken. Dit heeft nog weleens ongelukken tot gevolg.

Daarnaast wordt er ook veel gebruik gemaakt van Mine wolfs. Dit zijn enorme machines die door een mijnenveld kunnen ploegen en zelfs over anti-tankmijnen kunnen rijden. Oke, wel moeten ze af en toe een band verwisselen, maar verder houden ze er niet al te veel schade aan over.

Tot zover de les over mijnen.....

Over honden gesproken, misschien kunnen jullie nog herinneren dat toen wij bij ZOA woonden dat wij een lichtbruine hond hadden die Jotta heette. Jotta is uiteindelijk naar de bush gegaan en woont bij een collega van Sieb. Laatst hebben wij Jotta eens opgezocht toen wij in de buurt waren. Zelf herkende wij haar amper omdat ze zo groot en mooi is geworden, maar ze herkende ons maar al te goed. Zelfs een jaar later wist ze nog exact wie wij waren. Ze wist niet hoe hard ze haar staart moest kwispelen en bij wie ze de aaien moest komen halen. Rollen, rondjes draaien en kronkelen, zo blij was ze. Echt leuk om te zien om er weer te zien en te weten dat er goed voor Jotta gezorgd wordt en dat ze elke dag de bush in gaat om op wild te jagen samen met haar baas.

Begravenis
Laatst was het babietje van Sieb’s collega overleden. Hoewel ze in een ziekenhuis lag betekent het dus absoluut niet dat je beter wordt gezien de zeer slechte staat van het ziekenhuis, gebrek aan medicijnen en artsen die niet betaald worden. Dan ben je toch echt wel blij dat je een zorgverzekeraar hebt die je naar een goed ziekenhuis kan laten gaan, zeg!
Sieb was naar de begravenis geweest, maar dat gaat er ook wel anders aan toe dan wij gewend zijn in NL. De vader van het overleden kindje was nergens te bekennen tijdens de ceremonie en de begravenis. Hij had een hoop te regelen en miste daardoor de begravenis. Vervolgens begonnen de familieleden de schuld te geven van het overlijden van het kindje. Tijdens de familievergadering een dag erna kwam naar voren dat de schoonfamilie achter de dood van het kindje zat omdat de collega van Sieb de bruidsschat nog niet had afbetaald. Voor ons is het onbegrijpelijk dat mensen in staat zijn om hun bloedeigen kleinkind te vermoorden omdat de bruidsschat nog niet af betaald is.

Dit soort dingen komen helaas regelmatig voor in Soedan. Zo was laatst tijdens een begravenis de weduwnaar neergeschoten omdat ze hem beschuldigde van het vermoorden van zijn vrouw, die overleden was door een ziekte. Iemand verliezen is al zwaar genoeg, maar om hier ook nog mee te moeten leven is wel heel heftig. Daarbij moet je ook nog eens honderden sudaneze ponden uitgeven om voor al die honderden mensen eten te verzorgen, want dat wordt ook van je verwacht. Dus na een begravenis ben je alleen, ben je bankroet en wordt je ook nog eens beschuldigd van de dood van je kind.....

CRWRC (christian reformed world relief committee...wie bedenkt toch zo’n naam)
Vanaf juni zal Nelie fulltime voor CRWRC aan de slag gaan. Toen de big boss van Canada op visite kwam werd haar samen met haar directe leidinggevende een fulltime positie aangeboden. Zoals jullie misschien wel weten (of wellicht vergeten zijn want je moet het allemaal maar bijhouden) werkte Nelie al voor CRWRC als Finance Manager. Nu zal ze de monitoring en evaluatie op zich gaan nemen naast haar huidige taken. Het doel hiervan is om te kijken wat voor effecten de projecten van CRWRC hebben op de doelgroep en of de methodes die ze gebruiken doeltreffend zijn. Het is een uitdagende functie en erg leerzaam. Dit betekent dat het werken voor Across ten einde zal komen. Er was al een plan om iemand aan te nemen voor de afdeling waar Nelie werkt en die hoogstwaarschijnlijk ook goed Nelie haar taken kan overnemen. Het is tenslotte ook beter om Sudanezen het werk te geven, zodra ze dat kunnen.

ZOA
Sieb is deze laatste twee weken druk geweest met een audit door Deloitte & Touche die alle financien en activiteiten van een EU project kwamen verifieren. Dit is een hectisch process met lange dagen en veel stress. Na een week met de auditors door alle processen, controls en uitgaven te zijn gelopen zijn ze een week naar het veld geweest om projecten te bezoeken. Daar hebben ze o.a. het landbouw project van ZOA in Juba West bezocht, waarin ZOA 92 locale boeren groepen van in totaal meer dan 2000 gezinnen ondersteund. Deze groepen worden getraind in landbouwtechnieken en krijgen leningen in de vorm van zaden en landbouw gereedschap om hun land te bewerken. Bijna alle groepen hebben inmiddels hun gezamelijke land geopend en geplant. Dit is een moeilijk werk aangezien ons gebied in Soedan een grote overgroeide bush is met veel bomen, stronken, wortels en overgroeing: hard werk dus! In de fotos zie je dat ze bomen in de fik steken om ze om te kunnen hakken en al het land handmatig open ploegen met schoppen en schoffels.
Daarnaast zijn ze ook naar Terekeka geweest, een projectgebied een dag lang rijden van Yei, met voornamelijk veehouders die met hun vee rondtrekken. Dit zijn primitieve gezinnen met grote hordes koeien die, vaak naakt, met hun koeien van hot naar her vertrekken. ZOA heeft in dit gebied waterpunten gemaakt en promoot hygiene en bestreid water gerelateerde ziekten. Minder dan 2% van de bevolking maakt gebruik van toiletten, daarom helpt ZOA locale bevolking om simplele toiletten te bouwen om ziekten tegen te gaan. Ook worden er 10.000 muggen-netten uitgedeeld aan zwangere vrouwen en kinderen om het aantal sterfgevallen aan malaria onder deze zwakke groep tegen te gaan.
De audit ging heel goed, en de auditors waren onder de indruk van de organisatie van ZOA en het werk wat we doen!

Mango seizoen
Op dit moment is het mangoseizoen en wij genieten daar volop van. Wij hebben 3 mangobomen in de compound met honderden mango’s. Volop fruit dus. Een nadeel is wel dat de hele goegemeente in onze compound hangt en bij ons naar binnenkijkt en “Kawatcha, how are you” roept. Ook gaan de kinderen uit de buurt door ons afval (wat diep in een gat ligt) en privacy is dus ver te zoeken. Dat is dus duidelijk minder en om die reden mag het mangoseizoen ook wel weer afgelopen zijn.
Uiteraard worden er ook veel mango’s verkocht op de markt of langs de kant van de straat. Sommige mensen denken alleen nog niet zo goed na over een strattegische plek voor hun standje. Het heeft wat meer zin om je stand ver van een mangoboom te plaatsen en dus niet recht onder een mangoboom zelf, wat dus wel vaak gebeurd. Vervolgens zie je mensen mango’s uit de boom plukken terwijl iemand ONDER de boom probeert mango’s te verkopen. Niet echt een goeie verkooptechniek.

Maar eerst gaan wij er weer even tussenuit, dit keer naar Rwanda. We horen alleen maar verhalen over hoe mooi het daar wel niet is, dus dat gaan wij zelf even ondervinden.

Groetjes!